• [ Pobierz całość w formacie PDF ]
    Uniwersytet Wrocławski
    Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
    Instytut Historii Państwa i Prawa
    Zakład Historii Administracji
    Studia Stacjonarne Administracji
    pierwszego stopnia
    Anna Jaskóła
    SYTUACJA PRAWNA MNIEJSZOŚCI ŻYDOWSKIEJ
    W DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ
    Praca licencjacka
    napisana pod kierownictwem
    dr. Jacka Przygodzkiego
    Wrocław 2010
    1
    2
    Spis treści
    Wstęp
    ................................................................................................................................5
    Rozdział I Mniejszość żydowska u progu niepodległości
    ............................................7
    1.
    Sytuacja ludności żydowskiej w poszczególnych zaborach .................................8
    A.
    Zabór rosyjski ...........................................................................................8
    B.
    Zabór pruski ............................................................................................ 11
    C.
    Zabór austriacki ...................................................................................... 13
    2.
    Mały traktat wersalski a ludność żydowska ....................................................... 16
    3.
    Kwestie wyznaniowe w Konstytucji marcowej .................................................. 22
    Rozdział II Organizacja mniejszości żydowskiej
    ....................................................... 27
    1.
    Organizacja kahałów ........................................................................................... 27
    2.
    Organizacje o charakterze społeczno-religijnym ................................................ 38
    A.
    Organizacje charytatywne, samopomocowe i inne ................................. 38
    B.
    Organizacje polityczne ........................................................................... 40
    C.
    Organizacje kulturalne i sportowe .......................................................... 44
    Rozdział III Szkolnictwo żydowskie
    ............................................................................ 47
    1.
    Szkoły publiczne ................................................................................................. 48
    2.
    Szkoły prywatne ................................................................................................. 51
    A.
    Szkoły religijne ....................................................................................... 51
    B.
    Szkoły świeckie ...................................................................................... 57
    C.
    Szkoły narodowohebrajskie .................................................................... 60
    3.
    Żydowskie wyższe instytuty naukowe ............................................................... 62
    4.
    Antysemityzm na uczelniach wyższych ............................................................. 64
    A.
    Numerus clausus
    ..................................................................................... 65
    B.
    Getto ławkowe ........................................................................................ 72
    C.
    Numerus nullus
    ....................................................................................... 79
    D.
    Paragraf aryjski ....................................................................................... 83
    Rozdział IV Problemy gospodarcze mniejszości żydowskiej
    .................................... 85
    1.
    Struktura zawodowa ........................................................................................... 86
    2.
    Antysemityzm gospodarczy ................................................................................ 91
    A.
    Przymusowy odpoczynek niedzielny ...................................................... 94
    B.
    Postanowienia ustawy przemysłowej ..................................................... 99
    C.
    Kwestia rytualnego uboju ..................................................................... 101
    Zakończenie
    ................................................................................................................. 109
    Wykaz źródeł i literatury
    ........................................................................................... 111
    Spis rysunków
    ............................................................................................................. 116
    Spis tabel
    ...................................................................................................................... 116
    Spis wzorów
    ................................................................................................................. 117
    3
    4
    Wstęp
    Sytuacja prawna mniejszości żydowskiej w Drugiej Rzeczypospolitej była
    niejednolita. Starozakonni – bo tak nazywano Żydów, prężnie rozwijali się na
    odzyskanych polskich ziemiach, choć z drugiej strony widoczne były przejawy niechęci
    nie tylko ze strony mieszkańców Rzeczypospolitej, ale przede wszystkim ze strony
    tych, którzy sprawowali władzę w odradzającym się, po 123 latach niewoli, państwie.
    Pogorszenie sytuacji ludności żydowskiej nastąpiło w latach trzydziestych XX w.
    Antysemityzm dotknął w szczególności Żydów związanych ze środowiskiem
    akademickim oraz osoby wyznania mojżeszowego funkcjonujące w obrocie
    gospodarczym.
    W swojej pracy chcę przedstawić położenie mniejszości żydowskiej w okresie
    dwudziestolecia międzywojennego ze szczególnym zwróceniem uwagi na wpływ
    ustawodawstwa krajowego. Ze względu na złożoność tematu poruszę tylko kilka
    zagadnień tj. organizację życia religijnego, szkolnictwo starozakonnych i problem
    antysemityzmu na uczelniach wyższych, a także kwestie związane z udziałem
    starozakonnych w polskiej gospodarce. W niniejszej pracy pominę m.in. problematykę
    obywatelstwa, udział Żydów na arenie politycznej czy też w niewielkim stopniu opiszę
    ich wpływ na rozwój kulturalny Drugiej Rzeczypospolitej.
    Rozdziały mają charakter rzeczowy, dzięki czemu w sposób bardziej przystępny
    dla czytelnika próbowałam wyczerpać temat. Przy zbieraniu materiałów korzystałam
    z wielu źródeł. Najbardziej pomocnym okazała się monografia autorstwa profesora
    Jerzego Tomaszewskiego pt.:
    Najnowsze dzieje Żydów w Polsce w zarysie do 1950 r.
    Ponadto, podstawowym źródłem były akty prawne odnoszące się zarówno
    expressis
    verbis
    , jak i pośrednio do sytuacji mniejszości żydowskiej na ziemiach niepodległej
    Polski. Komentarzem do fundamentalnych aktów prawnych –
    Małego traktatu
    wersalskiego
    czy
    Konstytucji marcowej
    były publikacje Franciszka Brzezińskiego
    (
    Prawa mniejszości. Komentarz do Traktatu z dn. 28 czerwca 1919 r. pomiędzy Polską
    a głównemi mocarstwami)
    i Jakuba Sawickiego (
    Studia nad położeniem prawnym
    mniejszości religijnych w państwie polskim
    ). Praca została także wzbogacona o artykuły
    czasopiśmiennicze m.in.
    Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, Pogranicze. Studia
    Społeczne, Almanach Historyczny,
    które podobnie jak książka Agnieszki Graboń czy
    profesora Ryszarda Ganszyńca dostarczyły ciekawe informacje na temat szkolnictwa
    żydowskiego. Prezentację struktury zawodowej Żydów zawdzięczam opracowaniu
    5
    [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • wzory-tatuazy.htw.pl