• [ Pobierz całość w formacie PDF ]
    Anna Lizut

    Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 6

    im. Ks. Piotra Skargi

    w Jarosławiu

     

    Znaczenie komunikacji społecznej

    w zarządzaniu placówką oświatową.

    Szkoła, a więc uczniowie, nauczyciele, rodzice, stanowi istotny składnik środowiska i może stać się prawdziwym ogniskiem kultury, powodem do dumy dla całej okolicy. Szkoła będąca odbiciem potrzeb rodziców, ale też odbiciem tęsknot nauczycieli i uczniów, przygotowująca dzieci do życia do życia w świe­cie współczesnym i jutrzejszym. Aby osiągnąć taki obraz szkoły należy budować zespół rozumiejących się ludzi, dążących do wspólnego celu, odpowiedzialnych za swoje decyzje i postępowanie.

    Integracja i dbałość o utrzymywanie dobrych stosunków wśród wszyst­kich pracowników szkoły jest niezwykle istotne, bowiem atmosfera panująca                     w szkole odgrywa ogromny wpływ nie tylko na postrzeganie placówki w środo­wisku ale przede wszystkim na samopoczucie ucznia. Dążenie do osiągnięcia przedstawionego obrazu szkoły wymaga umiejętności skutecznego porozumie­wania się wszystkich członków społeczności. Nasze sukcesy czy porażki w dużej mierze zależą od tego, jak się komunikujemy z innymi ludźmi. W relacjach spo­łecznych człowiek zaspakaja wiele istotnych dla siebie potrzeb takich jak poczu­cie bezpieczeństwa, akceptacji i uznania, przynależności do grupy, przyjaźni, dominacji lub uzależnienia. Wiele celów życiowych realizujemy poprzez zorga­nizowane współdziałanie i ciągłe komunikowanie się z innymi. Otwarta komuni­kacja wzmacnia relacje między ludźmi.

    Umiejętność skutecznego porozumiewania się nabiera pierwszoplanowego znaczenia w sprawowaniu funkcji kierowniczych. Obecnie od osoby kierującej jakąkolwiek organizacją w tym również szkołą, oczekuje się stworzenia warun­ków dla sprawnego przebiegu procesu komunikowania się. W niniejszej pracy chcę przedstawić wybrane zagadnienia z komunikacji społecznej, których zna­jomość pozwoli właściwie i efektywnie pełnić rolę dyrektora szkoły.

     

     

    Czym jest komunikacja społeczna?

     

    Procesy porozumiewania się miedzy ludźmi przenikają całość sytuacji społecznych, w których rozgrywają się nasze interakcje, zarówno w życiu osobi­stym, jak i publicznym. Komunikowanie się obejmuje wszystkie aspekty życia społecznego. Uczestnikami procesu komunikowania są nie tylko jednostki, ko­munikacja zachodzi też między grupami Ludzi, organizacjami i społeczeństwami.

    Komunikowanie się można zdefiniować jako proces, za pomocą któ­rego ludzie starają się przekazywać znaczenia za pośrednictwem symbolicznych komunikatów. O doskonałej komunikacji moglibyśmy mówić wówczas, gdy             w jej efekcie w umyśle odbiorcy powstanie obraz taki sam, jaki powstał w umy­śle nadawcy.

    Spośród wielu czynności ludzkich, czynności werbalne są najbardziej cha­rakterystyczne dla człowieka. Czynności werbalne, czyli mówienie, posługiwa­nie się jakimś określonym językiem, pełnią funkcję komunikacyjną i służą proce­sowi porozumiewania się wzajemnego ludzi. Oprócz języka ludzie używają jesz­cze innych systemów komunikowania się, jak np. gestów, mimiki, pantomimiki.                  Za pomocą uścisków dłoni, uśmiechów , różnych grymasów przekazujemy bar­dzo subtelne odcienie uczuć. Nasz ubiór, sposób bycia, zasady zachowania                w określonych sytuacjach czy instytucjach są to systemy komunikowania               spo­łecznego.

    Komunikacja niewerbalna służy głównie do określania stosunków międzyludzkich, wyrażania sta­nów emocjonalnych i postaw. Psychologowie zajmujący się badaniem procesów komunikacji społecznej obliczyli, że                            w rozmowach bezpośrednich 35% komuni­katów przekazywanych jest werbalnie, a aż 65% informacji ludzie przekazują sobie w sposób niewerbalny.

    Główne formy komunikacji niewerbalnej to; mimika, wyraz twarzy, kon­takt wzrokowy, gesty, ruchy i pararuchy ciała, postawa, zachowanie, ubiór i inne ruchy twarzy i ciała związane z mową, tak zwane  niewerbalne aspekty mowy stano­wią integralną część procesu komunikacji.

    Jedną z głównych funkcji mimiki jest komunikowanie stanów emocjonal­nych i postaw, takich jak sympatia lub wrogość.

    Mowa ciała tzw. „body language" zasługuje na szersze omówienie               w aspekcie analizowania pożądanych sposobów komunikowania w kierowaniu organizacją jaką jest szkoła,

    W relacjach dyrektor - podwładny można wyróżnić wiele charaktery­stycznych gestów związanych z terytorium zajmowanym przez szefa czy zajmo­wanym przez niego stanowiskiem. Im bardziej agresywny będzie przełożony,               a jego podwładny zagrożony i niepewny, tym wyraźniejsze będą ich role, Zwierzchnictwo może być wyrażone we wstępnym uścisku dłoni, kiedy jeden           z uczestników procesu komunikowania się energicznie sięga po rękę drugiego                i ustawia swoją dłoń na górze, świadczy to o tym, że pragnie dominować. Już                w momencie przywitania dla uzyskania dobrego kontaktu dyrektor powinien unikać wyżej wspomnianego gestu związanego z uzyskiwaniem przewagi.

    Dobremu kontaktowi służy relacja partnerska: energiczny uścisk ręki obu witających się osób. Uściskowi ręki, zdecydowanemu i energicznemu, powinna zawsze towarzyszyć wymiana spojrzenia. Rozmówcy należy patrzeć prosto             w oczy, w ten sposób łatwiej z nim nawiązać dobry kontakt. Bardzo istotne jest prawidłowe zorganizowanie przestrzeni, w której komuni­kujemy się z innymi osobami. Dobrze zorganizowana przestrzeń powoduje, że mowa ciała będzie bardziej wyraźna i sprzyjająca nawiązaniu kontaktu. Kiedy osoby siedzą naprzeciwko siebie, stwarza to sytuację rywalizacji.

    Siedzenie rozmówców przy przylegających do siebie bokach stołu, w taki sposób, że nie wkraczają oni sobie wzajemnie na „terytorium bezpieczeństwa",

    nie są zmuszani do ciągłego patrzenia sobie w twarz, rozluźnia sytuację.

    Siedzenie obok siebie jest najlepsze wtedy, gdy mamy na celu współpracę, umożliwia to wspólne przeglądanie materiałów i dokładne śledzenie tego co robi druga osoba.

    Usytuowanie partnerów na krzesłach lub w fotelach ustawionych pod pewnym kątem, aby nie zmuszać rozmówców do ciągłego patrzenia na siebie, sprzyja otwartej i szczerej rozmowie, ponadto umożliwia każdemu z rozmówców                       obserwację mowy ciała.

    W relacji przełożony-podwładny język ciała oparty jest w dużej mierze na wyrazie     i mimice twarzy. Przykładem są podniesione brwi, lekkie ruchy głową                       i wątpiące spojrzenie, które szef kieruje w stronę podwładnego, gdy nie akcep­tuje jakiegoś pomysłu. Może też unikać kontaktu wzrokowego, w ten sposób komunikując nieświadomie, że czas rozmowy się skończył. Należy pamiętać             o tym, że bezceremonialność i zbytnia otwartość może zmniejszyć wzajemny szacunek obu stron.

    Osoba kierująca zasobami ludzkimi powinna być świadoma tego co mówi jej ciało, gdyż wiele jest gestów, które z góry przekreślają szansę na porozumienie. Czasem pewne pozycje przyjmowane nawykowo, niekoniecznie są odzwiercie­dleniem przeżywanych emocji. Warto wiec kontrolować własne gesty i czynić je jak najbardziej czytelne dla rozmówców.

    Niezwykle ważnym  elementem komunikacji jest aktywne  słuchanie. Wydawać by się mogło, że słuchanie jest umiejętnością prostą, jednak w życiu bardzo często doświadczamy tego, jak wielu ludziom trudno jest wysłuchać                 innych. Dzieje się tak dlatego, że oprócz dobrej woli i sprawnego narządu słuchu istnieje wiele przeszkód utrudniających ludziom uważne i aktywne słuchanie.

    Są to nastawienia, uprzedzenia, antypatie, nieufność i obawy, które ograniczają lub zniekształcają odbiór, a co za tym idzie uniemożliwiają dobre porozumienie,

    Cechy i umiejętności, które składają się na obraz aktywnego słuchacza:

    1. Koncentracja uwagi na tym co rozmówca ma do powiedzenia i nieprzeszka-dzanie mu w żaden sposób.

    2.  Kontakt wzrokowy - utrzymywany od 30 do 60 procent czasu rozmów .

    3.  Lekkie nachylenie ciała w stronę osoby, której słuchamy, ale bez naruszenia jej obszaru prywatności.

    4.  Używanie zachęcających zwrotów podtrzymujących rozmowę i świadczących zarazem o pilnym słuchaniu.

    5.  Otwartość na inny niż własny punkt widzenia, szczególnie w sytuacji, gdy poglądy rozmówców znacznie się różnią.

    6.  Powstrzymywanie się od wyrażania własnej opinii przed dokładnym zrozu­mieniem treści komunikatu i intencji jego nadawcy.

    7.  Empatia, czyli próba „wejścia w skórę „ partnera, postawienia się na jego miejscu, współodczuwanie, wczuwanie się w emocje przeżywane przez roz­mówcę.

    8.  Parafrazowanie, czyli powtarzanie własnymi słowami sensu usłyszanej wy­powiedzi w celu upewnienia się, że zrozumieliśmy prawidłowo.

    9.  Rozumienie znaczenia „body language"- języka ciała.

    10. Zgodność języka ciała z parafrazą, jeśli nie chcemy wprowadzić kogoś                w błąd.

    11. Dokładna znajomość znaczenia własnego uśmiechu, aby uniknąć nieporozu­mień wynikających z niewłaściwie odczytanych intencji przez rozmówce. Uśmiech może być miły, nieśmiały, zachęcający albo złośliwy, ironiczny, sarkastyczny, raniący, ośmieszający, lekceważący - wtedy jest ostrą bronią,          a nie pomocnym wyrazem pozytywnych uczuć. Warto sprawdzić, jakie jest dla innych ludzi znaczenie różnych rodzajów własnych uśmiechów.

     

    Aktywne słuchanie to okazywanie rozmówcy szacunku i akceptacji, serdecz­ności i ciepła. To powstrzymywanie się od własnych, sądów i dobrych rad, mora-lizowania i ocen. Czynne słuchanie pomaga osobie, która mówi, uzmysłowić sobie na czym polega problem, uczy nie obawiać się własnych negatywnych uczuć, zwiększa zaufanie do rozmówcy i chęć kontaktowania się z nim w przy­szłości. Opanowanie umiejętności aktywnego słuchania jest konieczne, gdy chcemy naprawdę dobrze kogoś poznać i zrozumieć.

    W aktywnym słuchaniu chodzi więc nie tylko o uważne słuchanie, ale także                   o przemyślenie i przekazanie informacji zwrotnej, porównanie, tego co komuni­kował nadawca z tym, co odebrał odbiorca.

     

     

                    W  pracy  tej podjęłam próbę zwrócenia uwagi na proces efektywnego komunikowania się , który w kontaktach między ludźmi jest niezwykle ważny, a szczególnego znaczenia nabiera w praktyce kierowania szkołą.

    Dyrektor szkoły realizuje funkcje kierownicze za pośrednictwem odbieranych i przekazywanych informacji i większą część swojego czasu powinien poświęcać właśnie komunikowaniu się. Dzięki temu stwarzać może korzystne warunki do bezpośrednich kontaktów między pracownikami , a także do powstawania czasami bardzo subtelnych więzi międzyludzkich, co pozytywnie wpływa na tworzenie właściwej atmosfery dla realizacji zadań szkoły.

     

     

     

    Bibliografia:

    1 Zbigniew Nęcki  „Komunikowanie interpersonalne” ,Ossolineum, Wrocław 1992

    2 J.A.F. Stoner, Ch. Wenkel, „Kierowanie, PWE, Warszawa 1992

    3.”Jak żyć z ludźmi” program MEN 1998

    4. Zbigniew Nęcki  „Komunikacja międzyludzka” Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu ,Kraków 1996

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • wzory-tatuazy.htw.pl